Trafik Ders Notları TRAFİK : Yayaların, hayvanların ve araçların karayolu üzerindeki hareketleridir. KARAYOLU : Trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır. TAŞIT YOLU : Karayolunun genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır. TEK YÖNLÜ KARAYOLU : Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için Kullanılan karayoludur İKİ YÖNLÜ KARAYOLU : Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur. BÖLÜNMÜŞ KARAYOLU : Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcıyla belirli bir şekilde diğer taşıt yolundan meydana gelen karayoludur. ANAYOL : Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlenmiş belirlenmiş kara yoludur. TALİ YOL : Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından, bağlandığı yoldan daha az dönemde olan yoktur. BAĞLANTI YOLU : Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı dışında kalan ve tek yönlü trafiğe ayrılmış karayoludur. ERİŞME KONTROLLÜ ARA YOLU (OTOYOL): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen , belirli yer ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur. GEÇİŞ YOLU : Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan yolun, karayolu üzerinde bulunan kısmıdır. ALT GEÇİT : Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır. ÜST GEÇİT: Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır. KAVŞAK : İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesiyle oluşan ortak alandır. BANKET : Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıtyolu kenarıyla şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır. DEMİRYOLU(HEMZEMİN) GEÇİDİ : Karayolu ile demir yolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir. DURMA : Her türlü trafik zorunlulukları (kırmızı ışık, yetkilinin dur işareti, yol kapanması gibi) nedeniyle aracın durdurulmasıdır. DURAKLAMA : Trafik zorunlulukları dışında araçların, insan indirme ve bindirmek, eşya yüklemek, boşaltmak veya beklemek amacıyla kısa bir süre için durdurulmasıdır. ARAÇ : Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır. AZAMİ AĞIRLIK : Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır. DİNGİL AĞIRLIĞI : Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır. GEÇİŞ HAKKI : Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır. GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ : Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır. KAMYON : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg dan fazla olan ve yük taşımak için mal edilmiş motorlu taşıttır. OTOMOBİL : Yapısı itibari ile sürücüden başka en çok yedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır. TAŞIMA SINIRI KAPASİTESİ : Bir aracın güvenle taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır. TEHLİKELİ EĞİM : Araçların emniyetle seyrine devam için vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya açıdaki yol eğimidir. TRAFİKTEN MEN : Trafik zabıtasınca, bu Kanunda belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır. 1 - İŞARETLER a) Tehlike uyarI işaretleri ( T Grubu ) : Karayolu ve yakın çevresindeki Tehlikeler hakkında,yoldan yararlananlara " Uyarı "görevi yapar. b) Trafik tanzim işaretleri (TT Grubu ) : Karayolundan yararlananlara,Trafik düzen ve güvenliğini sağlamak yönünden,uymaları gerekli olan,yasaklama,kısıtlama ve mecburiyetleri bildiren levhalardır. c) Bilgi işaretleri (B Grubu) : Karayolundan yararlananlara, yol ve yakın çevresi yol kenarında bulunan yerleşim yerleri ile çeşitli hizmet birimleri hakkında bilgi verir. d) Duraklama ve Parketme İşaretleri (P Grubu) : Araçların duraklama ve park etmeleri halinde,Trafiğin akışı ve güvenliği bakımından yapılması gerekli görülen düzenlemeleri belirleyen işaretlerdir. e) Otoyol İşaretleri : Erişme kontrollü karayollarında uygulanan İşaretlerdir. KARAYOLUNDA HANGİ HALLERDE ARAÇ SÜRÜLEMEZ:(En az 2 soru sınavda gelir) 1)Uyuşturucu ve keyif verici madde almış olarak karayolunda araç sürmek yasaktır.Bu hükme uymayanlar süresiz ve birdaha sürücü kursuna kayıt yaptıramaksızın sürücülükten men edilir ve mahkemeye sevk edilir.Mahkemece hafif para ve 6 ay hapisle cazalandırılırlar. 2)Alkollü araç kullanmak özel araç sürücüleri en fazla 50 promil olabilir,Ticari araç sürücüleri kesinlikle alkollü araç kullanamazlar.Bu hükme uymayanlar; 1 defada ;6 ay ehliyete el koyulur para ve puan cazası uygulanır. 2 defada ;2 yıl '' '' '' ve psikoteknik rapor istenir. 3 defada ;5 yıl '' '' '' '' '' ve 6 aydan az olmayacak hapis cezası verilir. ''Alkollü olarak ölümlü yada yaralanmalı kazalara neden olanlara ağır kusur işlediği kabul görür.'' 3)Sürücü belgesi olmadan yada yeterli sürücü belgesi olmadan araç sürmek yasaktır.Uymayanlara ilk tespitte 1 aydan 2 ayakadar 2.Tespitte 2 aydan 3 ayakadar hafif hapis cezası verilir. 4)Ticari amaçla yük veya yolcu taşımacılığı yapan Kamyon-Otobüs-Çekici(tır) Sürücüleri Sürücünün çalışma ve dinlenme saatlerini ve yaptığı hızı ölçmek için Takograf(Takometre)cihazı bulundururlar.Buna göre 24 Saatlik zaman diliminde Sürekli olarak 4,5 saat-Dinlenme 45 dakika ve Toplam olarak 9 saat araç sürebilirler. 5)SRC (mesleki yeterlilik belgesi) olmadan ticari araç kullanmak suçtur. SRC1:Yurt dışı yolcu taşımacılığında,SRC3: Yurt dışı yük ve eşya taşımacılığında kullanılır. SRC2:Yurt içi yolcu taşımacılığında ,SRC4 :Yurt içi yükve eşya taşımacılığında kullanılır. KARAYOLUNUN KULLANILMASI İLE İLGİLİ GENEL KURALLAR:(Sınavda 1 soru gelir) -Karayolunu kullanan sürücler karayolu üzerindeki yasaklama kısıtlama ve tüm kurallara uymak zorundadır. -Durumun el verdiği oranda araçlarını yolun en sağından sürmek zorundadırlar. -Çok şeritli yollarda ise araçlarının cinsinin ve hızının gerektirdiği şeritden sürmek zorundadırlar. -Sollama yapılacak aracın mutlaka solundan geçmelidirler. -Tramvayların,Sola dönş yapmak için şeridinin solunda bekleyen araçların ve geçiş üstünlüğüne sahip araçların görev sırasında yolun solunda bekliyorsa bu araçların sağından geçebiliriz.Bunun dudışında tüm araçların solundan geçilmelidir. -Şerit değiştirmeden önce şehir içlerinde 30m, Şehir dışında 150m önceden sinyal vererek önümüzdeki ve arkamızdaki araçları uyarmalıyız. -İki şeridi birden aynı anda işgal etmemeşiyiz. -En sol şerit sollama şeridi olduğundan kesinlikle sürekli olarak işgal etmemeliyiz. TRAFİK İŞARETLERİNE VE İŞARETÇİLERİNE UYMA MECBURİYETİ:(Sınavda 1 soru mutlaka gelir) Soru: Aşağıdakilerden hangisi tarfiği düzenlemede önceliğe sahiptir yada Trafik işaretine ve işaretçilerine uyma mecburiyeti sırası nasıl olmalıdır. İkisinden biri çıkar Trafik işaretine ve işaretçilerine uyma mecburiyet sırası şöyledir: -Canlı (Trafik görevlisi) -Ceyranlı (Trafik ışıkları) -Trafik Levhaları -Yol çigileri -Diğer kurallar 2 - ARAÇLARDA AZAMİ UZUNLUK VE AZAMİ DİNGİL AĞIRLIKLARI: (1 soru gelir) Gabari: Kara yolunda yük ve ya yolcu taşıyan taşıtların uzunluk-yükseklik ve genişliklerini sınırlayan ölçülere denir. -En uzun araç : 22m (iki römorklu katarlardır) -En geniş araç : 2,55m -En yüksek araç :4m A) AZAMİ UZUNLUK * 2 Dingilli motorlu araçlarda 18 ton * 3 Dingilli motorlu araçlarda 24 (3x8=24 Ton) * 4 Dingilli motorlu araçlarda 32 ton (4x8=32Ton) * 5 veya daha çok dingilli araçlarda 40 ton(5x8=40) * Tahrikli tek dingilli araçlarda 11,5 ton ,Tahriksizlerde 10 Ton dur. B) AZAMİ YÜKLÜ AĞIRLIK AKS GRUBU ARASINDAKİ MESAFE: Dingiller arası mesafe 1m den az ise 11,5 Ton ,1m ile 1,3 arası ise 16 ton ,1,3 ile 1,8 arası ise 18ton Tariksiz tek dingilli araçlarda dingil ağırlığı 10 tondur Tahriklilerde 11,5 Tondur. 3 - DURAKLAMANIN YASAK OLDUĞU YERLER (Sınavda 1 Soru gelir) A) Duraklamanın yasak olduğu trafik işaretleri ile belirtilen yerlerde B) Otobüs, taksi ve tramvay duraklarında (duraklamasına izin verilen taşıtlar hariç) C) Kavşaklarda, tünellerde, köprülerde ve bağlantı yollarında : yerleşim birimi içinde 5 metre yerleşim birimi dışında 100 m içinde D) Trafik işaret levhalarına yerleşim yerleri içinde 15 m yerleşim yeri dışında 100 m içinde E) Görüşün yeterli olmadığı tepe üstlerinde ve dönemeçlerde duraklamak yasaktır G)Yaya ve Okul geçitlerinde H)Duraklayan veya park eden taşıtların sol yanında yani yol tarafında 4 - PARK ETMENİN YASAK OLDUĞU YERLER ( sınavda 1 soru gelir) A) Duraklamanın yasak olduğu yerlerde B) Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını gösteren işaret levhalarına 15 m mesafe içinde C) Geçiş üstünlüğüne sahip araçların giriş ve çıkış yerlerine 15 m mesafe içinde D) Yangın musluklarına her iki yönden 5 m içinde E) Kamuya açık olan tesis ve iş yerlerinin giriş ve çıkış kapılarına her iki yönden 5m içinde F) Alt ve üst geçitlere 10 m mesafe içinde park etmek yasaktır G)Park etmenin bir levha ile yasak olduğu belirtilen yerlerde H)Başkalrının giriş ve çıkışına engel olacak şekilde 5 - PARK ETMEDE YAPILMASI GEREKEN HUSUSLAR (sınavda 1 soru gelir) A) Aracın el freni çekilir ( sabitleştirilir ) B) Motor durdurulur C) Eğimli yollarda vites inişte geri,çıkışta 1.vitese takılır D) Aracın arka tekerlerine yolun eğilimine göre takoz konulur E) Araç terk edilirse camlar ve kapılar kilitlenir 6 - TAŞITLARDA HIZ MİKTARLARI : (Sınavda 2 soru gelir) -Şehir içi- -Şehir dışı- -Otoyol- Otomobil : 50 90 120 Otobüs : 50 80 100 Kamyon-Kamyonet-Minibüs : 50 80 90 Arazi taşıtı ve Motosiklet : 50 70 80 Tehlikeli mad. ve Özel izinli A: 30 50 60 Bisiklet ve Motorlu bisikletler: 30 50 Giremez L.T.T-İş Mak-Arızalı Araçlar : 20 20 Giremez Servis Freni bozuk olan Araç: 15 15 Giremez 7 - ŞERİT DEĞİŞTİRME A) Trafiği tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirilemez B) Gidişe ayrılan yolun en sol şeridi sürekli kullanılmaz C) İki şeridi birden kullanmak yasaktır D) İşaret vermeden şerit değiştirmek yasaktır E) Kavşaklara yaklaşırken yerleşim birimi içinde 30 m yerleşim birimi dışında 150 m içinde şerit değiştirmek yasaktır F) Kavşaklarda şerit değiştirmek yasaktır. 8 - TRAFİK KAZALARINDA ASLİ KUSUR SAYILAN HALLER: (Sınavda 1 yada 2 soru gelir) A) Kırmızı ışıkta veya yetkili memurun dur işaretinde geçme B) Taşıt giremez trafik işareti bulunan kara yoluna girme C) Bölünmüş yollarda karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şeride girme (yola) girme D) İkiden fazla şeritli yollarda karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şeride girme E) Arkadan çarpmalar F) Geçme (sollama) yasağı olan yerlerde geçme G) Kavşaklarda dönüş manevralarını yanlış yapma H) Kaplamanın (yolun) dar olduğu yerlerde geçiş hakkına uymama I) Yerleşim birimi dışındaki kara yolu üzerinde zorunlu haller dışında duraklama veya park etme J) Kurallara uygun olarak park etmiş araçlara çarpma halleri asli kusur sayılır. TAKİP MESAFESİ: (sınavda 1 soru gelir) Araç sürücüleri önlerinde seyretmekte olan aracları izlerken aralarında bırakmaları gereken mesafeye takip mesafesi denir.Takip mesafesi hızımız ne olursa olsun hızımızın yarısıkadardır.Yani 90km hızla giderken takip mesafemiz 45m olmalı. Bir aracın iki saniyede katedeceği yol takip mesafesini oluşturur. 88-89 Kuralı takip mesafesinin ölçümünde kullanılır. GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ:(1 soru kesin gelir) Bazı araçların görev sırasında olmak şartı ile ışıklı ve sesli cihazlarını çalıştırarak başkalrının can ve mal güvenliğini tehlikeye atmadan trafik kısıtlıma ve yasaklamalarına uymamalarına geçiş üstünlüğü denir.Bu araçalar: *Ambulans (tepe lambası mavi-kırmızı) *İtfaiye (kırmızı) *Genel zabıta (polis) (Mavi-kırmızı) *Trafik zabıtası (Trafik polisi)(mavi-kırmızı) *Sivil savunma araçları (kırmızı) Soru Şekli: *Geçiş üstünlüğüne sahip olan araçların birbirlerine karşı olan geçiş üstünlüğü sıralaması nasıl olmalıdır. *Yaralı ve acil hastaları taşımaya yarayan özel tertibatlı taşıtlara ne denir. *Tepe lambalarının rengi bazen sorulur. TAŞITLARIN IŞIKLANDIRILMASI VE IŞIKLARIN KULLANILMASI İLE İLGİLİ KURALLAR: Taşıtlarımızın ön tarafında kısa ve uzun farlarımız vardır. Kısa farlar 25m yi uzun farlar 100m yi aydınlatır. Bir araç takip edilirken yada karşılarken yakını gösteren yani kısa farlarımızı yakmalıyız.Kısa farlar heryerde; Uzun farlar Tepe üzerlerinde virajlarda,karanlık tünellerde ve aydınlatılmamış yollarda uzun farlar yakılmalıdır. Taşıtımızın sis farlarınıda amacı dışında kullanmak suçtur.Sisli,yağmurlu,karlı yani görüş mesafesinin düşük olduğu zamanlarda kullanılmalı ve mutlaka kısa yada uzun farlar ile birlikte kullanılmalıdır. arkada 20m den plakamızı okunacak şekilde aydınlatan beyaz renkte plaka lambamızda olmalıdır. ARIZALI ARAÇLARIN İŞARETLENMESİ VE ÇEKİLMESİ: (1 Soru gelir) Aracımızın arızalanması durumunda elimizdeki tüm imkanlar kullanılarak araç yol dışına çıkartılmalıdır. *30m önüne 30m arkasına 150m den göülecek şekilde bir kenarı 15cm eşkenar üçken şeklinde kırmızı reflektör koyularak araç işaretlenmelir. *Reflektörün özelliğide yanından bir araç geçtiği zaman yıkılmayacak devrilmeyecek ayak yapısana sahip olmalıdır. *Aracımızı çektirmek istersek aracımızı çekecek olan aracın cinsi en az bizim aracımızın cinsi kadar olmalı yada daha büyük bir araç olmalıdır. *Çeki halatımızın cinsi çelik halat,zincir yada çeki halatı olmalıdır. *Çeki halatımızın uzunluğu en çok 5m olabilir.2,5 m den fazla olursa araya gündüz ise kırmızı bir bez gece ise kırmızı ışık veya yansıtıcı bir reflektör koyulmalıdır. *Çeken ve çekilen araçların hız limitleri Ş.İçi 20 Ş.dışı 20 otoyola giremez. *Servis freni bozuk olan araçlar ise 1 m lik sabit çelik çubuk ile çekilir ve hızlarıda 15-15 ve otoyola giremezler. SAYGISIZ VE TEDBİRSİ ARAÇ KULLANMA :(1 soru gelir) Diğer sürücüleri korkutarak,şaşırtarak,tehlikeye atarak,dikkatini dağıtarak ve saygısızca araç sürmek yasaktır.Su ve benzeri şeyleride yayaların üzerine sıçratarak araç sürmekde yasaktır.Aracımızdan dışarıya çöp ve benzeri şeyler atmakta yasaktır. *Soru :Aşağıdakilerinden hangisi tedbirsiz ve saygısız araç kullanmak sayılır. OKUL TAŞITLARI: (1 SORU GELİR) *İlk ve orta dereceli okullarda okuyan öğrencileri taşıyan araca okul taşıtı denir.Okul taşıtlarının özellikleri şöyledir. *Aracımızın ayraçı yani arkasında okul taşıtı yazısı bulunmalıdır. *Yine arkasında 30cm çapında sadece öğrenci indirirken ve bindirirken yakacağımız kırmızı dur işaret lambası olmalıdır. *Taşıt içi düzenini sağlayan rehber öğretmen bulunmalı *Kapıları sürücünün konturolünde olmalı *Camları sabit olmalı *Her koltuğunda emniyet kemeri bulunmalı *İstihap haddinden fazla yolcu alınmamalı YÜKLEME KURALLARI:(1 soru gelir) *Taşıtımız yüklenirken yüklerin yola deymeyecek,akmayacak,dökülmeyecek,gürültü yapmıyacak şekilde ve sıkıca bağlanması gerekir. *Yük bölünemeyen bir yükse önden 1 m arkadan 2m yanlardan 0m çıkıntı yapılabilir. *Yükle birlikte yolcu taşınmak istenirse yüklerin sıkıca bağlanıp yolculara otuma yerleri yapılmalı ve yan kapakların yüksekliği tutunma yerleri ile 120cm olmalıdır. *Kamyonlarda ton başına 2 yolcu taşınabiir. Yani 10ton taşıyabilen kamyon 10x2=20 yolcu taşıyabilir. *Lastik tekerlekli tarım traktörlerde ise tarım işlerinde kullanılmak üzere taşınan yolcu sayısı ton başına 3 yolcudur.Yani 3 ton yük taşıyabilen bir traktör:3x3=9y TEHLİKELİ MADDE TAŞIYAN ARAÇLAR:(1 SORU GELİR) *Tehlikeli madde taşıyan araçların sarnıcının üzeinde tehlikeli madde yazısı yani ayraç olmalı *Önünde ve arkasında boşmu dolumu olduğu yazılmalı *Yüklenilmesi ve doldurulması sırasında aydınlatma cihazına gerek duyulursa 6 woltu geçmeyen bir aydınlatma cihazı olmalı *Ateşle ve benzeri şeylerle 30m den daha fazla yaklaşılmamalı *Takip mesafesi hızı ne olursa olsun 50m olmalı *Duraklama ve parketme yapması durumunda önündeki araçla arasında en az 20 m mesafe olmalı *2 adet 6kg lık yangın söndürme tüpü biri sürücünün hemen yanında,diğeri görülebilen kolay bir yerde olmalı *Radyoaktif madde taşıyorsa atom enerjisi kurumundan özel izin almalıdır. OTOYOLKURALLARI:(1Soru gelir) *Otoyollara girerken 100m lik hızlanma şeridinden girilir,çıkarkende 100m lik yavaşlama şeridinden çıkılır. *Otoyolların etrafı çitle çevrilidir.Dışarıdan ehli hayvan yabani hayvanların ve en tehlikelileri olan insanların girmemesi için *Otoyollarda ağır taşıtlar sağdan hızlı giden taşıtlar orta şeritten sollama yapanlar ise sol şeritten sollam ayapmalı ve en sol şerit kesinlikle sürekli olarak igal edilmemelidir. *Otoyollarda yaya geçitleri alt veya üst geçit şeklindedir. *Otoyollarda duraklamak ve park etmek yasaktır. *Otoyollara girerken OGS Otomatik geçiş sistemi , KGS kartlı geçiş ve Nakit geçiş olmak olmak üzere 3 çeşit geçiş vardır. SÜRÜCÜLERİN VE YOLCULARIN KORUYUCU TERTİBAT KULLANMA BECBURİYETLERİ:(1 Soru gelir) *Otomobil ve tescilde otomobil gibi işlem gören araçlar emniyet kemeri bulundurmak ve kullanmak zorundadır.Buna göre ön koltukta oturma yaşı 10 dur. *Motosikletlerede ise sürücü koruma başlığı ve koruma gözlüğü;yolcu ise sadece koruma başlığı takmak mecburiyetindedir. *BİSİKLET,MOTOSİKLET,SÜRÜCÜLERİ İLE İLGİLİ KURALLAR:(1 Soru gelebilir) -Karayolunda bisiklet sürme yaşı 11 olup bisiklet sürücüleri varsa bisiklet yolunu yoksa karayolunun sağ şeridini aynı anda iki bisikletli işgal edebilir.Bisiklet sürücüleri taşıtlarında kesinlikle yük veya yolcu taşıyamazlar ve kesinliklede yaya yolunu işgal edemezler. -Motorlubisiklet ve motosiklet arasındaki fark silindir hacmi 49cc ve aşağısı motorlubisiklet 50cc ve yukarısı motosiklettir.A1 motorlubisiklet ehliyeti A2 motosiklet ehliyetidir.A2 si olan A1 de kullanabilir. -Motosiklet sürücüleri koruma başlığı ve koruma gözlüğü kullanmak,yolcularıda sadece koruma başlığı kullanmak zorundadır. Not:Taşıtlarda ön koltukta oturma yaşı 10 dur. Hayvanla çekilen hayvan sürücüleride en az 13 yaşında olmalıdır. ARAÇLARIN TESCİLİ:(1 Soru gelecek) Aracın ruhsatı iki nüshadan oluşmuştur.Birtanesi Tescil belgesi birtaneside Trafik belgesidir.Tescil belgesi Aracın sahibini gösteren belgedir trafik belgesi aracın trafiğe çıkmak için gerekli şatları taşıdığını gösteren belgedir. İkinci el araç satın aldığımızda noter satışı yapıldıktan sonra 1 ay içinde aracı üzerimize tescil etmeliyiz. Aracımızın rengini değiştirdiğimizde 1 ay içinde trafik tescil denetleme şube müdürlüğüne bildirmeliyiz. Adres değişikliği yaptığımızda 1 ay '' '' '' '' '' Hurdaya çıkardığımızda 1 ay '' '' '' '' '' ARAÇLARIN MUAYENELERİ:(1 Soru mutlaka gelir) Araçların trafiğe çıkmak için gerekli şartları taşıyıp taşımadığı araç muayne istasyonlarında konturol edilir.Bu zamanlarda aşağıdaki gibidir. Özel araçlar :3 yıldan sonra her 2 yılda bir.(sıfır km araç 3 yıl gitmez sonrasında her 2 yılda bir gider) Ticari araçlar :2 Yıldan sonra her yıl Kamyon-Otobüs-Çekiciler 1 yıldan sonra 1 yılda bir Lastik tekerlekli traktörler ve iş makineleri:3 yıldan sonra 3 yılda bir SÜRÜCÜ BELGELERİ:(1 Yada 2 soru gelir) Sürücü Balgesi almak için aranan şartlar: Eğitim şartı,Yaş Şartı,Hüküm şartı,Sağlık şartı, A1 Motorlubisiklet Yaş 17 A2 Motosiklet Yaş 17 B Otomobil Yaş 18 (otomobil,minibüs,kamyonet,LTT,arazi taşıtı) C Kamyon Yaş 22 ( B kapsar) D Çekici Yaş 22 (C ve B yi kapsar) E Otobüs Yaş 22 (D hariç C ve B yi kapsar) F Traktör Yaş 17 (sadece kendini kullanabilir) H Özel tertibatlı Yaş 17 (sadece kendini) G İş makinesi Yaş 18 (sadece kendini) Not:Hile ile alındığı tespit edilen ehliyetler ve usulüne uygun olmadan alınan ehliyetler tespit edilmesi durumunda iptal edilir ve yasal süreç başlar. *Uğuşturucu kullanmış olarak araç kullandığı tespit edilenlerin ehliyeti süresiz iptal olur ve birdahada asla ehliyet alamaz 6 aya kadar hapis ve para cezası verilir. *Üçüncü defa 100 ceza puanı dolduran sürücünün ehliyeti iptal olunur. *Yada sürücü belgesi almadan önce taşıdığı şartlardan birtanesini kaybetmesi durumunda tekrar eski durumuna dönene kadar ehliyeti askıya alınır. Soru şekilleri: E sınıfı sürücü belgesi ile aşağıdaki araçlardan hangisi kullanılabilir / kullanılamaz . TRAFİK KAZALARINDA GÖREV VE YETKİLERİMİZ: Bir trafik kazası ile karşılaşatığımızda durup müdahale etmek zorunluluğumuz vardır.Etmeyenlere para ve puan cezası uygulanır.Trafik kaza yerinde birinci görevimiz güvenliktir. -Aracımızı uygun bir yere çekip yeni kazalara davetiye çıkartmamalıyız ve kaza yerinide yolun durumuna göre 30m önüne 30m arkasına 150m den görülecek şekilde eşkenar üçgen şeklinde reflektör koyarak işaretleriz. -Kaza yapan araçta akar yakıt sızıntısına olma ihtimalini düşünerek akünün kutup başları sökülmeli hem yaralıların hemde kendi güvenliğimizi ön planda tutmalıyız. -Yaralıların durumuna göre ilk yardım yapılmalı ve sonrasında 112 acil servis aranmalıdır. -112 acil servis ile görüşmemiz kısa öz ve anlaşılır olmalı 112 teli kapatmadan biz teli kapatmamalıyız. -Yaralıların sayısı ve durumu hakkında net bilgiler verilmeli -Adres hakkında net bilgiler verilmeli Not: -Bizim görevimiz tadavi etmek değil ilkyardım yapmaktır. -Trafiği açmak kapatmak yetkili memurun görevidir bizim değil -Kaza ölümlü ise cumhuriyet başsavcısı gelmeli mutlaka tuutanak tutmalıdır. ASLİ KUSUR SAYILAN HALLER:(En az bir yada iki soru gelir) 1-)Kırmızı ışıkta geçmek veya yetkili görevlinin dur işaretine uymamak 2-)Araca arkadan çarpmak 3-)Kavşaklarda ilk geçiş hakkına uymamak 4-)Taşıt giremez levhası olan yola girmek 5-)Kaplamanın daraldığı yollarda geçiş kolaylığı sağlamamak 6-)Hatalı araç sollamak 7-)Şerit ihlali yapmak 8-)Bölünmüş yollarda karşıdan gelen aracın yoluna girmek 9-)Manevraları düzenleyen genel şartlara uymamak (gidilecek ve dönülecek yöne göre herkes zamanında uygun şeride geçmeli) 10-)Doğrultu manevralarını yanlış yapmak (yani sağa dönüşler dar sola dönüşler geniş yapılmalı) 11-)Şehir dışı yollarda veya otoyollarda zorunlu haller dışında duraklama yapmak veya park etmek. 12-)Kurallara uygun olarak park etmiş araçlara çarpmak. TRAFİK SUÇLARI VE KARŞILIĞI CEZA PUANLARI:(1 SORU GELİR) Yaptığımız her hatanın karşılığında para cezası yanında birde puan cezası vardır.Puanlarımız toplanır 1 yıl içerisinde toplam 100 ceza puanını doldurduğumuzda bonus kazanır ve ehliyetimize 2 ay el koyulur.2 ay süre içerisinde ehliyetimizi geri alabilmek için 35 saat trafik ve çevre dersi görürüz ve 2 ay sonunda ehliyetimizi geri alabiliriz. -İkinci 100 ceza puanını doldurduğumuzda 4 ay el koyulur yine 35 saat ders ve psikoteknik konturol raporu götürürüz. -üçüncü defa 100 ceza puanını doldurduğumuzda ehliyet iptal olunur. -Yediğimiz para cezalarını 15 gün içerisinde yetkili mercihlere ödersek %25 indirimli öderiz.(yani 100ytl nin 75 ni öderiz) HUKUKİ SORUMLULUK SİGORTA:(1 Soru gelir) Tüm motorlu taşıtlar trafiğe çıkmadan önce Trafik sigortası yaptırmak zorundadır.Trafik sigortasının bir diğer adıda mali sorumluluk sigortasıdır.Yani başkalarına verdiğimiz zararları tazmin eder başkalarına verdiğimiz hem maddi hem manevi yaralanma gibi hasarları öder -Trafik sigortası kendi aracımızın zararını asla karşılamaz -Birde kasko vardır kasko hem kendi tarafımızdaki her türlü hasarı hemde başklarına verdiğimiz zararları sınırsız karşılar.

İlk Yardım Ders Notları İLK YARDIM NEDİR? Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda,sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla,ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilkyardım denir. İLK YARDIM UYGULAMASINDA KESİNLİKLE İLAÇ KULLANILMAZ. İLK YARDIMDA AMAÇ NEDİR? 1.Yaşamı koruma ve sürdürülmesini sağlama 2.Durumun kötüleşmesini engelleme 3.İyileşmesini kolaylaştırma İLKYARDIMCININ ÖZELLİKLERİ VE SORUMLULUKLARI NEDİR? 1.Sakin ve telaşsız olmalı. 2.Hastayı sakinleştirmeli. 3.Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemeli. 4.Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı. 5.Çevredeki kişileri,sağlık kuruluşları,itfaiye ve güvenliğe haber vermeleri için organize etmeli. 6.Hastanın durumunu değerlendirerek uygun ilk yardıma başlamalı. 7.Hastanın sağlık kuruluşuna bir an önce ulaşmasını sağlamalı. İLK YARDIMIN ABC'Sİ NEDİR? A.Soluk yolunun açılması. B.Solunumun düzeltilmesi. C.Dolaşımın etkinliğini sağlama. SOLUK YOLU NASIL AÇILIR? 1.Ağızda toz toprak,kırık takma diş ve yabancı cisimler varsa çıkarılır. 2.Bilinci kapalı kişilerde dil arkaya düşüp havayolunu tıkayabilir.Bu durumda baş geriye itilip çene yukarı kaldırılarak soluk yolu açılır. SOLUNUM YOLU NASIL DÜZELTİLİR?(YAPAY SOLUNUM) Solunumu duran kişiye derhal yapay solunum uygulanmalıdır. 1.Hasta sert bir zemine yatırılır. 2.Ağız içi temizlenerek varsa yabancı cisimler çıkarılır. 3.Çenesi yukarı kaldırılarak baş hafifçe arkaya itilir. 4.Ağızdan ağıza solunum yapılacaksa burun kapatılır.Burundan solunum yapılacaksa ağız kapatılır. 5.Derin bir soluk alınıp,solunum yaptırılacak kişinin ağzına (yada burnuna) ağız yerleştirlir. 6.Hastanın göğsünün kabarmasına yetecek şiddette soluk verilir. DOLAŞIMIN ETKİNLİĞİ NASIL SAĞLANIR?(KALP MESAJI) 1.Kalp durmuşsa hemen kalp mesajına başlanır. 2.Hasta sert bir zemine yatırılır ve bir yanına diz çökülür. YARA İÇİNDEKİ YABANCI CİSİM,KEMİK,PARÇASI VS. ÇIKARILMAMALIDIR. 3.Göğüs kemiğinin(iman tahtası)üçte bir alt ucuna bir elin ayası sıkıca yerleştirilir,diğer elin ayası bunun üstüne konur.Parmaklar hastaya temas etmemelidir. 4. Kollar dik tutularak (Bilek ve dirsekler bükülmeden)sabit ve ritmik bir şekilde göğüse 4-5 cm bastırılır. 5. Arada nabız kontrol edilerek dakikada 60 kez olmak üzere dolaşım başlayıncaya kadar devam edilir. BAYILMALARDA UYGULANACAK İLKYARDIM KURALLARI 1.Elbiseleri boyundan,göğüsten ve karından gevşetilir. 2.Hastanın beynine kan gitmesini sağlamak için düz bir yerde sırtüstü yatırılarak,ayakları yukarı kaldırılır ve sonrada şok pozisyonunda bekletilir. Kesinlikle başının altına yastık konmaz. 3.Hastaya uyarıcı kokular koklatılır. (Amonyak vb.) 4.Hastanın zorlanmaksızın kendine gelmesi beklenir. 5.Kendine geldiğinde su, çay gibi içecekler azar azar verilmelidir. GÖĞÜS YARALANMALARINDA İLKYARDIM 1.Yaralı,yarı oturur duruma getirilir 2.Havanın akciğerler dolmasına engel olmak için açık olan yara yerine temiz bir bez kapatıp basınç yapmadan sarılır 3.Kazazedenin ısı kaybı önlenir. KARIN YARALANMALARINDA İLKYARDIM 1.Hastaya ağızdan yiyecek içecek verilmez. 2.Yaralı başı hafif yüksek, dizlernin altına rulo edilmiş bir battaniye konularak sırt üstü yatırılır 3.Herhangi bir organ dışarı çıkmış ise asla el sürülmez.Genişbir gaz bezi varsa serum fizyolojik ile ıslatılarak basınç yapmadan organların üzerine örtülür. 4.Yaralı zaman geçirmeden sevkedilir.. EGZOS ZEHİRMELERİNDE İLKYARDIM 1.Hasta derhal temiz havaya çıkarılır. 2.Şuuru tam kapalı olmayanlar temiz havada derin solunum yaptırılır. 3.Şuuru kapalı veya solunum yapmakta güçlük çeken hastalara suni solunum tatbik edilir. 4.Beden ısısının düşmesini engellemek için üstü örtülür. 5.Hasta en seri şekilde sağlık merkezine gönderilir. SİNDİRİM YOLU İLE OLAN ZEHİRMELERİNDE İLKYARDIM 1.Zehrin sulanması ve emilimin yavaşlaması için hastalara;süt,yumurta akı,nişasta solisyonlu su içirilir 2.Kusmasına yardım edilir. 3.Asitle olan zehirlenmelerde,hasta hiçbir zaman kusmaya zorlanmaz.Su ve süt yumurta akı karıştırılarak içirilir. 4.Alkali ile olan zehirlenmelerde:1/4 oranında sirke ile hazırlanmış 500ml. su veya limon suyu içirilir. KANAMALARDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR? 1.Kanayan uzuv(kol,bacak vs.)yükseltilir. 2.Yara üzerine temiz gazlıbez,mendil veya çamaşır parçası konur ve sıkıca bastırılır. 3.Kanama durmazsa kanayan yerin 5 cm yukarı kısmına bandaj uygulanır. BURUN KANAMASINDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR? 1.Burnu kanayan kişinin başı hafifçe öne eğilir. 2.Hasta burun üzerine basınç yapar 3.Bu sırada ağızdan soluk alıp verir ve asla sümkürmez. BURUN KANAMASINDA HASTANIN BAŞI GERİYE DOĞRU KALDIRILMAZ. ELEKTİRİK ÇARPMALARINDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR? 1.Önce ilk yardımcı kendi güvenliğini sağlar. 2.Elektrik akımının yaralı ile teması kesilir.Bu yapılmadan önce yaralıya dokunulmaz 3.Kuru tahta parçası ve lastik gibi elektrik geçirmeyen maddelerle hasta çekilerek veya kablo itilerek akımdan kurtarılır. 4.Solunum durmuşsa yapay solunuma,kalp durmuşsa kalp mesajına başlanır. 5.Yanık varsa soğuk su ile yıkanır. KIRIKLARDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR? 1.Hasta sarsılmaz ve hareket ettirilmez. 2. Kanama varsa durdurulur. 3. Hasta taşınmadan önce kırık bölgesi hareketsiz hale getirilir.(Bunun için tahta gibi sert cisimler kullanılabilir.) 4.Açık kırık varsa(kırık uçları görülüyorsa)kırık kemik parçalarına kesinlikle dokunulmaz ve bunlar yerleştirilmeye çalışılmaz.Yara üzerine temiz bir gazlıbez kapatılır. YANIKLARDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR? 1.Soğuk musluk suyu ile ağrı azaltılır. 2.Hastanın takıları çıkartılır.(Daha sonra oluşabilecek şişler nedeniyle çıkarmak zorlaşabilir.) 3.Oluşan kabarcıklar patlatılmaz. 4.Yanan kısımların üzeri temiz gazlıbezle kapatılır hiçbir şey sürülmez. 5.Hastanın bilinci yerinde ise bol su içirilir. YANIK YÜZEYİNE DİŞ MACUNU,SALÇA,YOĞURT GİBİ MADDELER KESİNLİKLE SÜRÜLMEMELİDİR. YARALANMALARDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR? 1.Kanama varsa kontrol edilir. 2.Yaranın kirlenmesi önlenir. 3.Varsa kopan parça korunur.(Islak bir gazlı beze sarılıp bir naylon torbaya konulur,bu torba da içi buz dolu başka bir torbaya konulur.)

Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinalara motor denir. Yakıtlarına göre motorlar; Dizel, Benzin’li ve LPG’li olmak üzere 3′e ayrılırlar. Benzinli motorun yakıtı benzin, dizel motorun yakıtı Mazot (motorin), LPG’li motorun yakıtı ise LPG gazıdır.
Silindir diziliş şekillerine göre motorlar sıra tipi, v tipi, yıldız tipi, boksör tipi şeklindedir. Soğutma sistemine göre motorlar, su soğutmalı ve hava soğutmalı diye ikiye ayrılır. Yanma sistemine göre motorlar, içten yanmalı ve dıştan yanmalı diye ikiye ayrılır. Araçlardaki motorlar içten yanmalı motorlardır. İçten yanmalı motorlar ise, mazot, benzin ya da motorin yakarlar. Motorlar, çalışma zamanlarına göre, iki zamanlı ve dört zamanlı motorlar diye ikiye ayrılır. Benzinli motorlarda ateşleme, sıkıştırılmış benzin-hava karışımının buji ile ateşlenmesi ile olur. 4 zamanlı motorlarda 4 zaman, sırası ile şöyledir: Emme, sıkıştırma, ateşleme (veya genişleme; iş zamanı da denir), egzost. Enjektörlerden püskürtülerek ateşleme yapılan motorlarda yakıt olarak motorin kullanılır.Katalitik konvertör kullanılan araçlarda yakıt olarak, kurşunsuz benzin kullanılır. Bir motorun bazı parçaları şunlardır: marş motoru, piston, segman, piston kolu, silindir kapağı, supap kapağı, eme manifoltu, egzost manifoltu, silindir gövdesi, silindir gömleği, karter, conta, külbütör, emme supapı, ekzost supapı, supap iteceği, krank mili, kam mili, volan dişlisi, eksantrik dişlisidir.Dizel motorda ise bunların dışında, mazot pompası (enjeksiyon pompası) ve enjektör de bulunur.Benzinli motorlarda, üsttekilerin dışında karbüratör, benzin pompası, buji, disribütör, bobin vardır. Ateşleme sistemi Benzinli motorun ateşleme siteminin önemli parçaları şunlardır: Akü, kontak anahtarı, endüksiyon bobini, distribütör, buji ile distribütör içinde bulunan platin takımı, alçak yüksek gerilim kabloları kondansatör, tevzii makarasıdır. Bezinli motorlarda bujinin görevi ateşlemeyi sağlamaktır. Benzinli motorlarda bulunan distribütör’ ün en önemli görevleri endüksiyon bobininden gelen yüksek voltajı bujilere dağıtmanın yanı sıra, platin ve meksefe yardımıyla yüksek voltajın oluşumunu sağlamak, ayrıca tevzii makarasıyla da elektrik dağıtımını sağlamaktır. Endüksiyon bobini aküden gelen voltajı 15.000 – 25.000 volta çıkarır. Bujilere ateşleme sırasına göre akım dağıtan distribütördür. Motor çalışmazken kontak anahtarı, ateşleme durumunda açık unutulursa platin ya da bobin yanabilir. Aracın belirli bir km.’sinden sonra bazı parçaları değişmelidir. Bunlardan biri platin ve bujidir. Ateşleme sistemi ayarlarından biri buji ayarı ve diğeri ise platin ayarı ile avans ayarıdır. Platin meme yapmış ise meksefe (kondansatör) yanabilir. Platin meme yaparsa zımparayla temizlenir. Motorun çalışması sarsıntılı ise, sebebi buji kablolarından birinin çıkmış olması olabilir. Benzinli bir motorda normal yanma olmamasının sebeplerinden biri bujilerin normal ateşleme yapmaması, bir diğeri de platin ayarının bozuk olması ayrıca bujilerin kurum bağlanmış olmasıdır. Bujiler ayarsız ve aşınmış ise motor çekişten düşer. Buji ayarları yanlış yapılmış bir aracın egzost dumanı siyahtır. Motorun egzostundan siyah duman çıkması durumunda karışım oranı da kontrol edilmelidir. Yakıt sistemi Benzinli motorun yakıt sisteminin parçalarından bazıları şunlardır : yakıt deposu, yakıt pompası, yakıt göstergesi, karbüratör, hava filtresi, emme manifoltu. Dizel motorun yakıt sisteminin parçalarından bazıları şunlardır : yakıt deposu, besleme pompası, mazot filtresi, enjeksiyon pompası, enjektör, ısıtma kızdırma bujileri, yakıt göstergesi. Hava filtresinin görevi, karbüratöre giren havayı süzmek ve sessiz emiş sağlamaktır. Hava filtresinin tıkanmasını önlemek için basınçlı hava ile temizlemeliyiz. Öte yandan, hava filtresi tıkalı olan motor zengin karışımla çalışır. Filtre yine de temzilenmeden motor hala çalıştırılırsa motor boğulur. Karbüratör, emme manifoltu üzerindedir ve sadece benzinli motorlarda olur. Benzin-Hava karışımını ayarlar. Karbüratörün karıştırma oranı 1/15′tir. Jikle devresinin görevi, soğuk havalarda motorun çabuk çalışmasını sağlamaktır. Jikle devresi karbüratörde bulunur. Jikle kelebeği, karbüratörün hava giriş deliği önünde bulunur. Yağ filtresi yağı süzer ve temizler. Silindir içindeki yanmış gazlar egzost manifoldu ile dışarı atılır. Egzost susturucusu, basınçlı olarak çıkan yanlış gazların sesini azaltır. Eğer aracın egzostundan fazla ses çıkıyorsa susturucu patlak olabilir. Supap ayarı, en önemli motor ayarlarından biridir. Soğuk ve sıcak ayar olarak ikiye ayrılır. Bir aracı kış şartlarına hazırlarken en önemli noktalardan biri hava filtresini kışlık pozisyona almak ve otomatik jikle kışlık pozisyonuna çevirmektir. Araçta yakıt ikmali yapılırken motor stop edilir. Ayağımızı gaz pedalından çeksek bile motorun hala çalışmasını sağlayan devre rölanti devresidir. Yakıtın içinde toz-su-pislik vs. varsa motor tekleyerek çalışır. Yakıt sistemi ayarlarından biri rölanti ayarıdır. Boğulmuş bir motoru çalıştırmak için gaz pedalına sonuna kadar basılarak marş yapılır. Motor ısınıca stop ediyorsa karbüratöre de bakılmalıdır. Araç kulanırken yakıt tasarrufu için; hava filtresi temizlenmeli, karbüratör ayarları yapılmalı, jikle devresi açık unutulmamalıdır, rölanti yüksek olmamalıdır, eskimiş bujiler temizlenmeli, lastik hava basınçları normal olmalıdır, fren ayarlarının sıkı olmaması, uygun viteste gidilmesi, debriyaj kaçırması olmamalıdır, saatte 90/100 km hızın geçilmemesi gerekmektedir. Aracın fazla yakıt yaktığını anlamak için eksozuna bakılır. Eğer egzost rengi siyahsa fazla yakıt yakıyor olabilir. Yağlama Sistemi Yağlama sisteminin parçaları : Karter-yağ pompası, Filtre, Gösterge, Seviye çubuğu, Yağ kanallarıdır. Motorda yağın bazı görevleri : Sürtünmeyi azaltmak, Aşınmayı önlemek, Silindir ve segmanlar arası boşluğu doldurup sızdırmazlığı sağlamak, Soğutmaya yardımcı olmak, Aşınmadan dolayı oluşan pislikleri temizlemektir. Karterin önemli görevlerinden bazıları : Motor bloğunun altını kapatmak ve yağa depoluk etmektir. Araçta motor yağı kontrol edilirken kontak anahtarı kapatılır ve 4-5 dakika beklenir. Yağ ölçümü yapılırken araç düz durumda olmalıdır. Yağ seviyesi yağ çubuğuyla ölçülür, ve yağın seviyesi yağ çubuğunun iki çizgisi arasında olmalıdır. Yağ seviyesi normalin çok altında iken motor çalıştırılırsa motor ısınır ve yanar. Yağlama Sistemi Motor yağı değiştirilirken motor sıcak olmalıdır. Motorlarda genellikle 20-50 W numara motor yağı kullanılır. Motorun yağı karterin altındaki tapa açılarak boşaltılır. Yeni motoryağı ise süpap muhafaza kapağı üzerindeki kapaktan doldurulur. Motor yağı ve yağ filtresi belli km’lerde mutlaka değiştirilmelidir. Motorda yağ basıncı yoksa, yağ yok, filtre tıkalı, yağ pompası arızalı, ya da yağ müşiri arızalı olabilir. Motorun yağ eksiltmesinin sebeplerinden bazıları : Karter contasnın yırtılması, sekman ya da silindirlerin aşınması, karterin delik olması, tapadan yağ sızdırmasıdır. Yağ yakan motorun eksoztundan mavi duman çıkar. Marşa basılıp motor çalıştırıldığında yağ lambasının sönmesi gerekir. Motor çalıştığı sürece yağlamanın olup olmadığı motor yağ göstergesinden takip edilebilir. Motor çalışırken yağ göstergesinde anormallik görülürse motor hemen durdurulur. Soğutma Sistemi Soğutma sisteminin amacı motordaki fazla ısıyı giderip, motoru en verimli ısıya en kısa zamanda yükseltip o ısıda kalmasını sağlamaktır. İdeal olan çalışma şartları ne olursa olsun soğutma sistemi motoru en verimli ısıda çalıştırmalıdır. Yakıt motorda yandıkça yakıttaki enerjinin yaklaşık 1/3 ü işe çevrilir. Diğer 1/3 ü ise hiç kullanılmadan egsoz dan dışarı yanmamış yakıt olarak atılır ve geri kalan 1/3 ise ısı enerjisine dönüşür. İçten yanmalı motorlarda soğutma sistemi olmazsa olmazlardandır. Çünkü hiç bir soğutma sistemi bulunmazsa yanan yakıttan açığa çıkan ısıdan parçalar erir veya aşırı genleşerek pistonlar silindirlerin içinde hareket edemeyecek kadar genişler. Ana iki tip soğutma sistemi vardır; Sıvı Soğutma Hava Soğutma Sıvı Soğutma Motor bloğu içerisine ve motor boşluklarına yerleştirilmiş boru ve kanallardan sıvı dolaştırılmasıyla soğutma sağlanır. Motor bloğunda dolaşıp ısınan sıvı ise, radyatöre gelerek arkasındaki fan yardımıyla soğutulur ve tekrar devirdaime katılır. Yani sıvı soğutmalı sistemde hem sıvı hem de hava soğutma beraber kullanılır. Hava Soğutma Bazı eski araçlar ve çok az modern araç(örneğin Volkswagen) hava soğutma sistemi kullanır. Bu tip soğutmaya sahip motorların blokları ısı iletim katsayısı yüksek alüminyum alaşım malzemelerden üretilir. Motor bloğunda silindir çevresinde kanatçıklar yer alır ve güçlü fanlarla ısı hızla dışarı atılır. Bu tip soğutmaya sahip motorların soğuk havalarda antrifriz ihtiyacı ve bu nedenle oluşabilecek motorbloğu çatlaması gibi riskleri bulunmamaktadır. Su Soğutma Sisteminin Bölümleri; Su soğutmalı bir motorun soğutma sistemi; motorun su kanalları, termostat, su pompası, radyatör ve kapağı, elektrikli veya kayışlı fan, hortumlar, kalorifer radyatörü ve genleşme kavanozundan oluşur. Yakıt yakan motorlar büyük miktarda ısıyı açığa çıkarırlar. Egsoz sistemi ısının çoğunu alır, fakat motorun silindir duvarları, pistonları, ve silindir kapağı gibi parçalar da büyük miktarda ısıyı absorbe ederler. Eğer motorun bir kısmı çok ısınırsa yağ tabakasının koruma kabiliyeti kalmaz, yağsızlık da motora büyük hasar verebilir. Diğer taraftan eğer motor düşük hararette çalışırsa hiç verimli olmaz, yağ kirlenir, tortular oluşur, yakıt sarfiyatı artar. Bundan dolayı motor ısınana kadar soğutma sistemi devreye girmeyecek şekilde tasarlanmıştır. Radyatör Radyatör, motordan alınan ısıyı dağıtan, yokeden aygıta verilen isimdir. Azami miktarda suyu kanallarında tutup, atmosferle büyük bir alanını temas ettirerek soğutma işlemini gerçekleştirir. Su taşıyan kanallardan oluşan petekleri ve suyun girişini sağlayan üst kazan ve motora tekrar geri gönderen alt kazandan meydana gelir. Kimi radyatör ise yandan kazanlıdır, çalışma esnasında motordaki su üst kazana gelir ve kanallara üstten dağılırlar. Su ısısını kanallardan aşağıya akarken, gelen hava akımı sayesinde kaybeder. Kalorifer Radyatörü Kalorifer radyatörü aracın için ısıtmada kullanılır. Kalorifer radyatörü torpidonun içinde bulunur, ısınmış antifrizin bir kısmı bu radyatörden geçirilir. Havalandırmayı açıp sıcağa ayarını sıcağa getirdiğinizde hemen arkasında bulunan küçük elektrik fanı çalışır ve aracın içi ısıtılmaya başlar. Motor ısınmadan kalorifer radyatörü de iş göremez. Çünkü aslen motordan aldığı ısıyı araç kabini içerisine üfleme prensibiyle çalışır. Su Pompası Su pompaları değişik tasarımlarda gelir. Fakat bir çoğu dönen bir parça ile suyu motor bloğuna gitmeye zorlar. Birçok arkadan itişli otomobillerde fan su pompası şaftının ucuna bağlıdır. Su pompaları verimli olmaları için hızlı dönmelidir fakat gücünü krank miline bağlı V kayışından aldığından aşınmış veya gevşek V kayışları kaymaya sebep verir, bu da su pompasının verimini düşürür. Genleşme Kavanozu Birçok soğutma sistemi radyatörün taşma horutmuna bağlı plastik taşma kabı ya da genleşme kavanozu kullanır. Soğutucu sıvının genleşmesi durumunda bu depo ekstra bir yer sağlamış olur, bundan dolayı genleşme kavanozu da denir. Motor ısındıkça içerisindeki soğutucu sıvı genleşir. Eğer genleşme kavanozu olmazsa, soğutucu sıvı taşma hortumundan dışarı taşar. Soğutma sisteminde motor soğuyunca bir vakum oluştuğundan bu vakum genleşme kavanozuna taşmış olan sıvının tekrar sistem içine emilmesine olanak sağlar. Bu tamamen kapalı bir sistemdir ve soğutucu sıvı, genleşme kavanozu ve sistem arasında genleşme ve büzülme ile gider gelir. Bu durumda sistem doğru çalışıyorsa hiç bir sıvı kaybı olmaz. Genleşme kavanozunun bir diğer özelliği hava kabarcıklarını yokedebilmesidir. Hava kabarcıkları bulunan bir soğutucu sıvı bulunmayana göre daha düşük verim sağlar. Genleşme kavanozunun asıl amacı ise, radyatörün devamlı olarak dolu olmasını sağlamaktır. Radyatör Kapağı Sistemin içindeki suyu basınç altında tutarak motorun soğumasını sağlar. Radyatör kapağı radyatördeki soğutucu sıvıyı önceden belirlenmiş bir basınçta tutar. Eğer sıvı basınça altında tutulmazsa kaynar ve buharlaşarak yokolur. Radyatör kapağı gerekli basıncı sağlayarak kaynamayı durdurur. Kaynama noktası basınçla birlikte arttığından sistemin içindeki sıvı 100 dereceyi geçse bile kaynamaz. Termostat Aracın ilk çalıştırılma anında ısınmasına izin veren sistemdir. Termostat sayesinde soğutma sıvısı ilk etapta devreye sokulmayarak aracın çalışması için gerekli optimum motor sıcaklığına gelmesi sağlanır. Bu sıcaklık aşıldıktan ve pistonlar optimum genleşmeye ulaştıktan sonra, sonra soğutma sıvısı devreye girerek motor sıcaklığını sabit tutar. Fanlar Yeterince hızlı gidiyorsanız aracın ön ızgarasından geçen hava akımı radyatör peteklerinden geçerek soğutma işlemini yapar. Eğer yeterince hızlı gitmiyorsanız o zaman fanlar devreye girip havayı emerler. Düşük hızla giderken veya rölantide çalışırken fanlar soğutmayı sağlar. Genelde su pompası şaftı üzerine monte edilmiş fanlara hareketi V kayışları verir. Ayrıca bağımsız bir ünite olarak da takılabilirler. Bağımsız fanlar ise aküye bağlıdır ve elektrikle çalışırlar.